EIC Accelerator versnelt de internationale groei van innovatieve KMO’s

Sinds juni 2019 heeft EIC Accelerator de Europese subsidiefaciliteit KMO-Instrument vervangen, die tot doel heeft de opkomst van toekomstige kampioenen onder Europese kleine en middelgrote ondernemingen te versnellen. Deze subsidie overbrugt de kloof tussen de financiering van het onderzoek naar disruptieve innovatie en de marktintroductie ervan.

Het KMO-Instrument, het Europese steunprogramma voor de financiering van innovatieve KMO-projecten voor de periode 2014-2020, was gebaseerd op een selectief proces in twee stappen: een fase 1 van financiering van marktstudies en businessplannen, en een fase 2 van voorbereiding op de commercialisering. Daarnaast begeleidde een fase 3 de winnaars van fase 2 op het gebied van coaching en internationale netwerken. Medio 2017 bleek uit een evaluatie dat het KMO-Instrument voor verbetering vatbaar is en werd aangeraden om het rendement op investeringen te versnellen om beter tegemoet te komen aan de behoeften van Europese kleine en middelgrote ondernemingen. In deze context is een nieuwe maatregel ontstaan: de EIC Accelerator. De testfase loopt tot 2020 met een totaal budget van meer dan 1,8 miljard euro, waarvan 654 miljoen euro voor het komende jaar.

Wat financiert EIC Accelerator ?

Het nieuwe systeem van de Europese Unie bestaat uit twee pijlers:

De subsidiepijler financiert de ontwikkelingskosten van innovatieve projecten voor bedragen variërend van 500 000 tot 2,5 miljoen euro over een periode van maximaal 24 maanden. Concreet dekt EIC Accelerator:

• 70% van de directe kosten in verband met de commercialisering van het project: salarissen, verbruiksgoederen, grondstoffen, kosten van prototypes en tests op de beoogde markten, certificeringen, reiskosten, ontwikkeling van testlijnen, afschrijving van vaste activa tijdens het project, alsook alle kosten om het project uit te werken voordat het op de markt wordt gebracht;
• Tot 25% van de indirecte kosten van het project ;
• Enkele kosten voor uitbesteding.

De pijler ‘Blended Finance’ (facultatief) maakt het mogelijk de eigenlijke marktintroductie te financieren, hetzij door middel van terug te betalen voorschotten met steun van de Europese Investeringsbank (EIB), hetzij door middel van deelnames van particuliere investeerders. Dit alles voor een maximumbedrag van 15 miljoen euro.

Wat zijn de criteria om in aanmerking te komen?

Aan verschillende voorwaarden moet tegelijkertijd voldaan worden. Vier van de belangrijkste zijn het vermelden waard:

1. Een bedrijf zijn dat in een van de EU-lidstaten is gevestigd of een samenwerkingsovereenkomst in het kader van het programma Horizon 2020 heeft ondertekend (NB: Horizon 2020, of H2020, is het grootste onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU ooit met bijna 80 miljard euro aan beschikbare middelen over zeven jaar, van 2014 tot 2020)
2. Een KMO zijn, in de Europese zin van de definitie: minder dan 250 werknemers in voltijdse equivalenten en minder dan 50 miljoen euro omzet of minder dan 43 miljoen euro in balanswaarde.
3. Een innovatief en disruptief project hebben, dicht bij de commercialisering: het bedrijf moet zich in de prototypingfase bevinden (geproduceerde goederen), in beta-test (software, smartphone-applicaties) of fase 2 van klinische studies (farmaceutische industrie).
4. Internationale ambities hebben voor het project binnen of buiten de Europese grenzen.

“Succesvolle bedrijven voldoen uiteraard aan deze criteria, maar dit is niet voldoende om zich te onderscheiden in een zeer competitieve race”, waarschuwt Laurie Pilo, CEO van Ayming Belgium, een financieel performance adviesbureau dat, samen met zijn gespecialiseerde partner Inspiralia, bedrijven ondersteunt in het complexe aanvraagproces. “In de praktijk wordt tijdens de pitch ook rekening gehouden met soft skills zoals overtuigingskracht en het aantonen van expertise. Daarom zorgen de experts van Inspiralia ervoor dat de projectleiders voldoende charismatisch zijn om de leden van de selectiejury ervan te overtuigen dat zij hun vak perfect beheersen en zich in het dagelijks Engels kunnen uitdrukken.”

Hoe kom je in de race?

Voor alle kandidaten is de race razend populair, aangezien hij gebaseerd is op twee opeenvolgende rangschikkingen. Een eerste skimming wordt uitgevoerd tijdens een selectie van de dossiers. In dit stadium is er al slechts één kandidaat op twee geselecteerd. De geselecteerde projectleiders verzorgen vervolgens een fysieke presentatie van 30 minuten, op basis waarvan uiteindelijk slechts 10% toegang heeft tot het financieringsmechanisme. Laurie Pilo: “Als je de race zonder voorbereiding start, is het succespercentage ongeveer 5%. Dat is erg laag! Het is daarom raadzaam om begeleid te worden en vooral dankzij de feedback die men in elke fase ontvangt, is het mogelijk om het project in een verbeterde versie te vertegenwoordigen. »

Om een eerste aanvraag in te dienen, moet het bedrijf een dossier van maximaal 30 pagina’s aanleveren, volgens een nauwkeurig formalisme, met een samenvatting van het project, de toegevoegde waarde, de marktstudie en het bijbehorende businessplan. De beoordelaars evalueren de relevantie en originaliteit van dit dossier aan de hand van drie criteria:

• De uitmuntendheid van het project;
• De impact van de innovatie op de markt en op de groei van de onderneming (creatie van waarde en werkgelegenheid);
• De kwaliteit en doeltreffendheid van de inzet.

Volgens de vastgestelde rangschikking worden de projectleiders vervolgens uitgenodigd om het project (in het Engels) gedurende 30 minuten in Brussel te komen pitchen voor een jury van vier tot vijf evaluatoren uit de financiële en ondernemerswereld. In de weken daarna worden de resultaten bekendgemaakt en dienen als basis voor een subsidieovereenkomst om de middelen vrij te maken.

En hoe zit het met de Belgische KMO’s in dit verhaal?

Als we kijken naar de geschiedenis van de toewijzingen van het KMO-Instrument tot de laatste oproep in september 2019, dan is sinds de start van de regeling 2,3 miljard euro verdeeld . Hiervan werd slechts 36,6 miljoen euro ontvangen door Belgische KMO’s (1,5% van het totaal), wat ons land op de 16e plaats brengt onder de begunstigde landen. Spanje, Frankrijk en Duitsland lopen voorop met in totaal 718 miljoen euro aan subsidies. Voor Laurie Pilo “is het duidelijk dat er in België minder KMO’s zijn dan in deze landen en dat er dus ook minder winnaars te meten zijn. Bovendien was volgens de barometer van de R&D-financiering van Ayming in 2019 slechts 15% van de Belgische innovatieve KMO’s op de hoogte van de maatregel, wat duidelijk zwaar onvoldoende is.

In het kader van de tweede fase van het voormalige KMO-instrument werden tussen 2014 en 2019 slechts 16 Belgische projecten gesubsidieerd voor een totaalbedrag van 31,28 miljoen euro, wat neerkomt op een gemiddelde subsidie van 1,95 miljoen euro per project. Dit bedrag ligt boven het internationale gemiddelde van 1,68 miljoen euro. “Dit toont de kwaliteit van de Belgische laureaten. Als we er rekening mee houden dat de arbeidskosten in België hoger zijn dan in andere landen, begrijpen we ook beter waarom hun financieringsbehoeften groter zijn dan elders”, aldus Laurie Pilo.

Er moet ook worden opgemerkt dat er op Belgisch niveau enkele gewestelijke verschillen bestaan: slechts één project werd in het Brussels Gewest gefinancierd voor een bedrag van 1,75 miljoen euro, tegenover 3 projecten in Wallonië voor een totaalbedrag van 3,53 miljoen euro (gemiddelde van 1,17 miljoen euro per project) en 11 projecten in Vlaanderen voor een totaalbedrag van 21,55 miljoen euro (gemiddelde van 1,96 miljoen euro per project).

De eerste oproep van de nieuwe EIC Accelerator vond plaats op 9 oktober laatstleden. Uit de op 5 december gepubliceerde resultaten blijkt dat België dit keer een betere omzettingsgraad heeft dan het gemiddelde. Met 5 van de 37 winnende projecten ligt de omzettingsgraad dicht bij 13,5%, terwijl het gemiddelde oproepingspercentage 4% bedraagt.

“Onder de winnaars heeft een van onze Waalse klanten bijna 2 miljoen euro gewonnen. Wij zijn erg trots op dit resultaat, niet alleen omdat het bedrijf al vanaf de eerste indiening werd erkend, maar ook omdat het project een reële impact heeft op het milieu”, zegt Laurie Pilo.